frames voor de modelbaan
Nadat het ontwerp voor de modelspoorbaan klaar is, wordt stap voor stap de modelspoorbaan gebouwd. De eerste stap is het maken van de frames.
modelbaan frames voor De Geuldalbaan
Gezien de afmetingen van de modelbaan wilde ik De Geuldalbaan opbouwen uit een aantal segmenten. Een segment is een deel van de modelbaan op een afzonderlijk frame. De frames kunnen onderling gekoppeld worden, waarbij de rails en het landschap van de modelbaan precies moet aansluiten op een volgend segment. Dat werkt het handigst als de rails wordt doorsneden op de rechte stukken. Dat bleek nogal een gepuzzel. Dat is ook de reden dat de verdekte sporen met een minimum aan bochten zijn ontworpen. Soms betekent dit dat rails langer zijn dan noodzakelijk om 2 punten te verbinden. Maar dit weegt ruimschoots op tegen de eenvoud bij de montage van de frames en de segmenten. Af en toe heb ik sporenplannen dan weer iets moeten aanpassen i.v.m. bochten en wissels.
bepalen afmeting van de frames voor modelbaan segmenten
Zijn de segmenten van de modelbaan te klein gekozen dan ontstaan er onnodig veel overgangen, en worden ze te groot gemaakt dan levert dat problemen op bij een eventueel transport. Bovendien moeten sommige segmenten horizontaal gescheiden kunnen worden vanwege deurdoorgangen. Het bepalen van de frames voor de baansegmenten heeft dus grote invloed op de modelbaan spanten →
De onderstaande tekening geeft de indeling van de segmenten weer van de modelbaan.
bouw van frames voor modelbaan segmenten
De frames van de baansegmenten maak ik van 18mm dik populieren multiplex. Dit materiaal wordt gebruikt in de interieurbouw. Het is voldoende sterk en relatief licht in gewicht, en zoals later zou blijken is het prettig om mee te werken. Ik heb het multiplex door de leverancier in stroken van 110mm breed laten zagen. Alle kopse verbindingen van de multiplex stroken zijn gelijmd en geschroefd. Daar waar stroken in het frame kruisen heb ik verlijmde halfhout verbindingen gemaakt.
Met een telescopische afkortzaag heb ik net zoveel sleuven naast elkaar gezaagd totdat het kruisende deel past. Nadat de eerste sleuf op maat is gezaagd heb ik hier een stuk multiplex ingestoken zodat de stroken niet ten opzichte van elkaar kunnen verschuiven. Daarna kunnen de volgende sleuven worden gezaagd.
Nadat alle stroken op maat zijn gezaagd wordt alles gepast en gecontroleerd. Vervolgens alles met lijmklemmen vastzetten en de schroefgaten voorboren. Dan alle delen loshalen, lijm aanbrengen, weer vastklemmen en vastschroeven.
Bij rechthoekige baansegmenten zijn de frames - indien precies gemeten en gezaagd - eenvoudig te maken. Maar sommige segmenten hebben schuine zijden. Hiervoor heb ik dezelfde werkwijze gehanteerd. Eerst alle haakse verbindingen gereed maken. En dan pas de schuine zijden maken door boven en onder een plank te klemmen die als geleider werkt. Vervolgens heb ik dan met de handzaag de stroken op de juiste lengte gezaagd. En tot slot de schuine zijde bevestigen, en aan de uiteinden gelijk zagen.
Met bouten worden de frames van de modules of segmenten met elkaar verbonden. Om de gaten loodrecht te boren heb ik een eenvoudige mal van een stukje hardhout gebruikt, waarbij ik door 2 stroken boor. Vervolgens heb ik een stukje buis dat precies om de bout past gebruikt als bus, en met bruislijm in beide aangrenzende frames verlijmd.
De modelbaanframes staan op tafelpoten. De keuze is gevallen op ronde metalen tafelpoten van 30mm doorsnede waar aan de onderzijde een stelschroef in kan worden gedraaid. Ze zijn verkrijgbaar in diverse lengten (bij o.a. Hornbach). Om de juiste (oog)hoogte voor de modelbaan te bereiken heb ik gekozen voor een lengte van 70cm.
Zoals eerder gezegd wil ik dat het zichtbare spoor niveau(0) op een hoogte van 125cm - gemeten vanaf de vloer - komt te liggen. Dat blijkt nu ongeveer 130cm te worden, dat is prima. De gekozen hoogte voor De Geuldalbaan zorgt ook voor een redelijke goede toegang tot de onderzijde van de modelbaan. Wel zo prettig als je wat ouder wordt!
Na het monteren van alle poten zijn de modelspoorbaan frames geplaatst en waterpas gesteld. Nu kan begonnen worden met de modelbaan spanten → .
hoogte frame modelspoorbaan met niveau-0 op ooghoogte
overzicht van alle 7 frames van de modelbaan